Zgrzytanie zębami u dzieci i młodzieży - przyczyny i postępowanie

Czy spotkaliście się z opinią, że to przez robaki? Ja wielokrotnie słyszę takie obawy z ust rodziców moich pacjentów. Jednak prace naukowe badające zależność zakażeń pasożytami a bruksizmem pokazują, że nie ma takiego związku.

Zgrzytanie zębami, inaczej BRUKSIZM, to zaciskanie zębów, które wywołuje niekontrolowana aktywność mięśni żwaczy. Najczęściej pojawia się w NOCY i jest zachowaniem MIMOWOLNYM. Międzynarodowa Klasyfikacja Zaburzeń Snu klasyfikuje bruksizm jako zaburzenie ruchowe związane ze snem.

Według badań epidemiologicznych, częstość bruksizmu kształtuje się następująco:

• Dzieci- 14-20%

• Młodzież- 8%

• Dorośli- 8-9%

• Osoby powyżej 60 roku życia- 3%

Ciężko określić jedną konkretną przyczynę wywołującą bruksizm. W fachowej literaturze określa sie bruksizm mianem:

• Pierwotnego i wtórnego (np. spowodowanego przyjmowaniem leków)

• Obwodowego (związanego z problemami ortodontycznymi) i centralnego

• Mówi się również o bruksiźmie idiopatycznym czyli takim, którego przyczyny nie znajdujemy.

Za przyczynę bruksizmu centralnego, uważa się pewną dysfunkcję w pracy jąder podstawnych mózgu. Jądra podstawne wysyłają polączenia do innych struktur mózgu, nadzorując międy innymi funkcje związane z kontrolą ruchów naszych mięśni. W skrócie, przy niedostatecznej kontroli ze strony mózgu, dochodzi do wzmożonej aktywności mięśni w obrębie żuchwy i szczęki, a to powoduje zaciskanie zębów i słyszalny w nocy dźwięk zgrzytania.

W pewnych zaburzeniach psychiatrycznych, zwłaszcza w ADHD i zaburzeniach lękowych, zgrzytanie zębami jest częstsze. Istnieją teorie mówiące o tym, że zaburzenia te rozregulowują funkcję jąder podstawnych, a to z koleji powoduje nadmierną aktywność mięśni żwaczy i objawia się zgrzytaniem zębów.

A co należy zrobić kiedy dziecko zgrzyta zębami?

Tak jak pisałam, w związku z tym, że nie ma jednej konkretnej przyczyny odpowiedzialnej za tą przypadłość, nie ma też jednej uniwersalnej metody leczenia zgrzytania zębami. Według literatury na temat leczenia bruksizmu znajdujemy takie zalecenia:

• W związku z tym, że bruksizm jest często spowodowany wadami zgryzu lub/i brakami w uzębieniu zaleca sie wizytę u lekarza stomatologa lub/i ortodonty

• W zależnosci od wyników badania może być zalecone lecznie ortodontyczne lub/i protetycze, często zalecane są pacjentowi ćwiczenia na staw skroniowo-żuchwowy.

• Przez to, że bruksizm może powodować mechaniczne uszkodzenia zębów, poleca się używanie nakładki ochronnej (szyny relaksacyjnej) na zęby podczas spoczynku nocnego. Nakładka minimalizuje mechaniczne uszkodzenia zębow, do których dochodzi podczas mimowolnego zaciskania szczęki i żuchwy.

• Pewne badania wskazują na związek bruksizmu z niektórymi zaburzeniami psychiatrycznymi. U dzieci jest to najczęściej ADHD i zaburzenia lękowe. Ze względu na ten fakt, warto skonsultować dziecko z psychiatrą dziecięcym.

Według badań naukowych stresujące sytuacje, sen poniżej 8 godzin na dobę, sen w głośnych i jasnym pomieszczeniu oraz narażenie na dym tytoniowy przyczyniało się do nasilenia zgrzytania zębami u dzieci i młodzieży.

Jeśli Twoje dziecko cierpi z powodu tej przypadłości, wprowadzenie pewnych zmian w nocnej rutynie, takich jak dostatecznie długi sen, spanie w ciemnym i cichym pokoju oraz nie narażanie dziecka na nadmierny stres i dym tytoniowy, może sprawić, że zgrzytanie zębami zmniejszy się. Oprócz konsultacji u specjalisty, myślę, że warto tych prostych metod spróbować.