Terapia akceptacji i zaangażowania

jest to podejście psychoterapeutyczne zaliczane do III Fali terapii poznawczo behawioralnej stworzone przez Stevena C. Hayesa, Kellyego G. Wilsona i Kirka Strosahla

Co to jest terapia akceptacji i zaangażowania?

Terapia akceptacji i zaangażowania (Acceptance and Commitment Therapy “ACT”) jest to podejście psychoterapeutyczne zaliczane do III Fali terapii poznawczo behawioralnej stworzone przez Stevena C. Hayesa, Kellyego G. Wilsona i Kirka Strosahla. Poprawa funkcjonowania pacjenta zachodzi dzięki temu, że strategie terapeutyczne umożliwiają mu zaangażowanie się w pełni we własne życie, które polega na podjęciu działań zgodnych z wyznawanymi wartościami. 

Czym różni się terapia akceptacji i zaangażowania od klasycznej terapii poznawczo behawioralnej II fali?

Celem nadrzednym terapii ACT nie jest zmiana “niewygodnych” dla nas myśli, lecz gotowość na ich akceptację. W klasycznej terapii poznawczo behawioralnej nie mówi się też tak wiele na temat naszych życiowych wartości i celów jak w terapii ACT, a to one w terapii ACT są naszym azymutem i mediatorem zmian.

Jaki jest cel terapii akceptacji i zaangażowania?

Nadrzędnym celem terapeutycznym, jest zwiększenie psychologicznej elastyczności pacjenta. Psychologiczna elastyczność to zdolność świadomego doświadczania „tu i teraz” oraz działania zgodnie z osobistymi wartościami, niezależnie od tego czy bieżące doświadczenia – myśli, emocje, doznania cielesne są przyjemne czy przykre. Psychologiczna elastyczność jest nie tylko celem terapeutycznym, ale też mediatorem zmiany zachodzącej w terapii oraz podstawą zdrowia psychicznego. Elastyczność ta polega na byciu gotowym na akceptację trudnych dla nas myśli i emocji i mimo ich obecności dążeniu do wyznaczonych sobie wartości. Terapeuta ACT korzysta z wielu technik by oddziaływać na poszczególne procesy i zwiększać poziom elastyczności psychologicznej u pacjenta. Często stosowanymi technikami są metafory, ćwiczenia mindfulness i doświadczenia.

Czy terapia akceptacji i zaangażowania moze byc prowadzona u dzieci i mlodziezy?

Tak, może być prowadzona w tej grupie pacjentów. Jednakże przez to, że praca w tym nurcie wymaga zangażowania procesów kognitywnych dziecka, a one w wystarczjącym stopniu dojrzewają około 11-12 roku życia, jest odpowiednią forma terapii raczej dla adolescentów. 

Stworzono model tej terapii specjalnie dostosowany do potrzeb i etapu rozwojowego, na ktrórym znajduje się młodzież. Nosi on nazwe DNA-V i jest modelem przyjaznym i bardziej zrozumiałym dla osób młodych, niż model stosowany u dorosłych.

Czy terapia akceptacji i zaangażowania jest skuteczna i w jakich zaburzeniach u młodzieży pomaga?

Ze wzgeldu na to, że jest to stosunkowo nowy nurt wsród terapii III fali, bardzo dużo badań nad skutecznością tej terapii nadal trwa.

W pracach naukowych potwierdzono skuteczność ACT w:

  • Zaburzeniach lekowych

  • Zaburzeniach depresycjnych

  • Zespole stresu pourazowegp

  • Zaburzeniach ze spektrum autyzmu

Co ciekawe, terapia ta doskonale sie też sprawdza u rodziców dzieci i młodzieży, które doświadczają różnego rodzaju problemów natury psychicznej. Pomaga rodzicom być otwartym na akceptację trudności związanych z dzieckiem i jednocześnie jest narzędziem za sprawą, którego rodzice nie zapominają o dążeniu do postawionych sobie własnych celów.

Terapia ACT jest rózwnież szeroko stosowana w prewencji zdrowia psychicznego u dzieci i młodzieży. Istnieje wiele badań potwierdzających skuteczność ACT w dbaniu o zdrowy trybu życia i wykształcaniu wartosci z nim związanych.